Voormalig minister van Omgeving Zuhal Demir bracht in 2022 de landbouw- en natuurorganisaties rond de tafel. Hun opdracht: komen tot een voorstel voor een aangepast mestdecreet. Dat is nodig, want Vlaanderen voldoet niet aan de Europese Kaderrichtlijn Water en de Nitraatrichtlijn. Uit de onderhandelingen kwam uiteindelijk een princiepsakkoord uit bus. Dat vormt nu de basis voor het nieuwe Mestdecreet. Ook in het Vlaamse regeerakkoord werd afgesproken om het Mestdecreet aan te scherpen en bijkomende maatregelen in te voeren vanaf 2025.
Auto-executieve maatregelen
Concreet worden bijvoorbeeld de beschermingsstroken rond waterlopen uitgebreid tot drie meter, worden bemestingsnormen verlaagd naargelang het gebiedstype en de gevoeligheid van de geteelde gewassen. Ook wordt nulbemesting in VEN-gebieden (Vlaams Ecologische Netwerken) voor het eerst verankerd. Daarvoor komt een compensatieregeling voor de landbouwers die stoppen met bemesten in deze gebieden.
Arnout Coel en Andy Pieters reageren positief op de nieuwe regels. “Als uit de monitoring in 2025 en 2026 blijkt dat er bijkomende maatregelen nodig zijn om de waterkwaliteitsdoelstellingen te halen, zullen die genomen worden. Het decreet voorziet sowieso in zogenaamde ‘auto-executieve maatregelen’ die automatisch in voege treden in 2027, als de waterkwaliteit onvoldoende is verbeterd. Zo bouwen we garanties in dat we de doelstelling voor een betere waterkwaliteit hoe dan ook willen behalen”, vertelt Coel.
Er is geen alternatief
Bovendien is er geen alternatief, vertelt Pieters. “Geen nieuwe regels zou enkel zorgen voor tijdverlies, en dus verlies voor ons leefmilieu. Daarnaast zou het zorgen voor onduidelijkheid voor landbouwers bij de aanvang van het mestseizoen in februari.”